ColumnsFrits Criens

Column Modertaal: VOLKSTAAL door Frits Criens

De taal van de gewuene man, zègk mer de volkstaal, is dök sappig. Ze kumtj rechtsjtreeks oet het laeve. Miense moke noew wäörd die trök te veure zeen op häör handjwerk, het boerelaeve of het hoeshaoje beväörbeeldj. Limburgse dialecte höbbe die sappige wäörd ouch nog, mer haje d'r nog väöl miër. Väöl zeen d'r vervange door häör Nederlandjse of Ingelse collega-wäörd. Die kómme neet zoeë roew äöver, klinke besjaafdjer. Tieje verangere. Van de manskaerels dreugtj bekans nemes mier overalls, floere wèrkbókse of boerekele. Limburgse hoesvrouwe mèt eine sjolk väör, of ein kopplekske op zeen zeldjzaam. We wille neet allein in oos taal fiener väör de daag kómme, ouch in oos wèrkkleijer. Oos lief en de functies van het lief wore ouch ein bron van inspiratie väör noew wäörd. Doorein wäörd mèt eine kwaolike bieklank.

 

Eine kliejesjieter of eine krubbebieter is emes dae altied króm zin haet. Zónne miens is dök ouch ein ergerpens, eine dae zich flot äöver van alles en nog get kwaod meuktj. Óntplóftj de ergerpens, dan is het eine gifsjieter, ein nete-oeër of ein netegaat. Het zeen neet de fijnste miense väör mèt op te trèkke. En dan höbbe we ouch nog de persoeën dae se neet kwiet waers, de zeiverzak. Aan de telefoon kan dae dich hiel lang aan de kal haoje. En neet allein aan de telefoon. De zeiverzak is vervaelendj, mer angers vervaelendj as de kloeëtzak. Det is emes dae neet te vertroewe is en nötte sjtreek oethaoltj. In het gezègkdje eine erme kloeëtzak geit het äöver emes dae het neet getroffe haet, woeë se cómpassie mèt kins höbbe.

 

Ein wiesnaas wètj alles baeter en as hae zien meinig róndj trómpettertj en äöveral commentaar op haet, is het ein vlaotmoel. Nog negatiever waertj het as emes met läöges en half waorhede miense taege ein probeertj op te zitte. Zoeë emes hètj in oos dialect ein sjtäökvot. Dan höbbe we jaomer genóg gein plaats miër väör äöver de aekzeiker te kalle. Wäörd zat dus väör miense die get doon waat neet dougtj. Mer niks doon dougtj ouch weer neet. Dan bès se eine lapzjwans.

 

2024, waek 12

 

 

Frits Criens

Frits: stadsdichter van Leudal, publiceert proza, poëzie, light verse en toneel in ABN en dialect. Zijn column Modertaal was bijna een kwart eeuw lang een van de hoogtepunten in Dagblad de Limburger. Ernst en humor zijn twee gelijkwaardige elementen in zijn werk, dat helder is en direct. Criens is een innemend performer en verteller die lezers en luisteraars boeit en meeneemt in zijn gedichten en verhalen.