ColumnsFrits Criens

DEMENT

Haelen

Dementie. Ein paar daag geleje sjtóng de zeekdje letterlik väör ós naas. Vermómdj in ein vrouw die dao eigelik nog te jónk väör is. Ze kwoom mèt eine goje vrindj op bezeuk. Ellie en ich wore väörberèdj. Ze zoog d'r good oet, good verzorgdj ouch. Neet zoeë lang geleje waas ze ein vrouw van de waereldj. Haaj äöveral belangsjtèlling väör. Ging op reis. Waas sjportief, ging sjaatse op de Weissensee in Oeësteriek. Ze loos väöl, ging nao het theater en haaj altied gooj bane gehadj, eine groeëte krink van vrunj en kinnisse. Kós boeiendj vertélle, met prachtige volzinne, in ein taal woeë kracht in zoot.

 

Die taal haaj de zeekdje häör aafgenaome. Ze noom deil aan oos gesjprekke. Deej óntzettendj häör bèst väör häör gedachte op ein rie te kriege. Väör gooj zinne te make. Väör het juuste waord te vinje. Mer de gedachte vlaoge alle kantje oet en de wäörd kwome neet mier. Ich zoog häör verdreet, det het häör neet lökdje väör te zègke waat ze wool zègke. Det häöre rieke waordesjat achter sjlaot en grendel zoot. Machteloosheid sjtraoldje van häör aaf as ze nao lang zeuke nao det ein waord, neet mier wis waat ze haaj wille zègke. Mer het waas ouch prachtig wie ze det väör zichzelf oplosdje mèt: 'Det duit d'r noe ouch neet toe.' Wie ze dan wiejer ging mèt ein anger óngerwerp. Geholpe door häöre gedöljige vrindj dae häör begreep.

 

En inèns wore dao häör klaor momente mèt sjerpe opmerkinge äöver kèrk en geluif. Mèt herinneringe woeë waal samehang in zoot. Ze kwoom humoristies oet de hook. Zag taege Ellie: 'Doe mós waal bie de les blieve,' wie Ellie get neet drek begreep. Mer van het ein moment op het anger begós ze aan häör sjaelke te friemele, deej het aaf, knuipdje het opnoew. Dan waas ze weer verdwaaldj in häöre geist. We ginge plezerig oetein, haje same gelache, en sjproke aaf väör eine volgendje kier. Dan zooj zuuj de papere mètbringe die ze noe waas vergaete. Vergaete is häör toekomst. Ein braekelik mienske, mer in die braekelikheid sjoeën en sjterk gebleve.

 

2019, waek 26

Frits Criens

Frits: stadsdichter van Leudal, publiceert proza, poëzie, light verse en toneel in ABN en dialect. Zijn column Modertaal was bijna een kwart eeuw lang een van de hoogtepunten in Dagblad de Limburger. Ernst en humor zijn twee gelijkwaardige elementen in zijn werk, dat helder is en direct. Criens is een innemend performer en verteller die lezers en luisteraars boeit en meeneemt in zijn gedichten en verhalen.