ColumnsJohn Hölsgens

Wat is wijsheid?

Haelen

Heeft u laatst ook het Neerse Kamerlid Rens Raemakers bij Eva Jinek gezien? Rens zat in haar praatprogramma omdat hij zich zorgen maakt over de vaccinatiegraad in Nederland. Die neemt af terwijl het aantal gevallen van bijvoorbeeld de mazelen toeneemt. Een andere gast was Nicole Gommers. Een moeder die bijna haar baby aan mazelen verloren had, omdat die besmet raakte door een niet ingeënt kind. 

Hoewel je al bijna van steen moet zijn wil zo'n verhaal je niets doen, de betrokkenheid van Rens bij iemand die al op zo'n jonge leeftijd met een kwestie van leven of dood te maken krijgt is nóg begrijpelijker voor wie zijn persoonlijke verhaal kent.

Voor de meningen op social media, na de uitzending, maakte dat uiteraard weer eens niet uit.

Natuurlijk vertegenwoordigde Jinek daar voor de één de 'mainstream media' die in het grote complot zitten. Er was niemand van de antivaccinatiebeweging aan het woord gekomen, zo piepte een ander.

 

Nee. En dat was maar goed ook. Want die mensen krijgen nu al zoveel ruimte om op internet hun aantoonbare flauwekul te verkondigen, dat we binnenkort met een aanzienlijk probleem zitten als het zo doorgaat. Nu kent u mij als iemand die niet zomaar alles klakkeloos aanneemt. Ik bekeek de internethit 'Zeitgeist' al toen die film, bij wijze van spreken, nog gedraaid moest worden. HALLO Magazine is bovendien niet in handen van een multimediaal concern, gelieerd aan de 'Big pharma', met het doel u zoveel mogelijk pillen te verkopen.

En nee, u hoeft mij óók niet te geloven.

Maar zouden we nu niet eens ophouden met te doen alsof we door het heilige internet alles beter weten? Beter dan artsen, maar ook beter dan andere wetenschappers, onderzoekers, historici, journalisten en allerlei deskundigen die vaak hun hele jeugd gewijd hebben aan opleiding en die zich nu dagelijks bezig houden met feiten?

Zou het daarnaast niet goed zijn om weer eens te beseffen dat feiten iets heel anders zijn dan meningen?

En dat meningen zonder onderbouwing zelfs nóg waardelozer zijn?

Ach, natuurlijk bent u dat met me eens. Ik heb immers een intelligent lezerspubliek. En toch, vroeger waren het alleen maar mensen in de religieus wat extremere gebieden in dit land, die hun kinderen bescherming tegen ziekten als polio, mazelen en pokken onthielden, met alle gevolgen vandien. Maar die lui waren dan ook gewoon een beetje 'raar'. Tegenwoordig ken ik zelfs in mijn omgeving mensen die weliswaar heel weldenkend lijken, maar van wie ik toch de indruk krijg dat 's avonds achter de laptop een heel andere persoonlijkheid bezit van hen neemt.

 

In het huidige tijdsgewricht krijgen mensen die een beetje koketteren met hun kennis van de klassieke oudheid al snel een zweem van enorme wijsheid om zich heen, heb ik uit de laatste politieke trends begrepen. Dus laat ik dat ook maar eens proberen.
 'Gnothi Seauton' ofwel 'Ken Uzelve', stond er op de tempel van Apollo. Het was de plaats waar de Grieken het Orakel van Delphi om raad vroegen en deze spreuk gold als de hoogste wijsheid. Grote filosofen als Socrates begrepen dus al dat ware kennis start bij intensief zelfonderzoek.

 

Maar dat maakt dan helaas weer geen deel uit van de hierboven genoemde trend. Sterker nog: kennis is de grootste vijand van populisme. En juist dáárom krijgen wetenschappers, onderwijzers en journalisten ervan langs.

De - het moet gezegd - briljant uitgevoerde truc is

dus mensen te laten denken dat ze kritische beschouwers zijn, terwijl ze vergeten wat daarvan de basis is.

Dan kunnen ze dus zelfs gaan staan klappen voor iemand die het heeft over een Romeinse godin, waarover ze misschien nog nooit eerder gehoord hadden. Degene die naast je staat mocht anders wel eens denken dat je dom bent...

Laat mij u verzekeren dat het helemaal niet erg is als je iets niet weet. Het overkomt mij nog regelmatig dat ik besef dat ik ergens de ballen verstand van heb. Alleen heb ik altijd meegekregen dat ik mijn mond moet houden, als het over zaken gaat waar ik niks vanaf weet. Maar om dat aan te nemen moest ik dus eerst eerlijk naar mezelf leren kijken. Die wijsheid kwam niet tot mij via Socrates, maar gewoon via mijn ouders. En daar ben ik ze nog steeds dankbaar voor. Net als voor het feit dat ze mij bijna een halve eeuw geleden die prikken wél hebben laten geven...

 

 

 

 

 

John Hölsgens

John Hölsgens wonende in Roermond is geboren en getogen in Heythuysen. Hij publiceerde twee dichtbundels en een boek met verzamelde columns onder de titel ‘Op de Korrel’. Hij is vaste huiscolumnist van ‘Niet Direct’, het literaire podium van de Stichting Kunst en Cultuur Leudal en levert bijdragen aan radio-programma’s van 3ML.