Op de onlangs verschenen fietskaarten langs kastelen in de gemeente Leudal en de gemeente Peel en Maas maakt u ook kennis met verdwenen kastelen. Vaak werd een kasteel onherstelbaar verwoest door oorlog en brand. Kasteel De Putting in het Noord-Limburgse Kessel-Hout is wel op een heel bijzondere manier ten onder gegaan.
Wilt u meer weten over kastelen in onze regio, surf dan naar de website www.visitnoordlimburg.nl Of maak een fietsroute met de kastelenkaart, die u bij de VVV's gratis kunt verkrijgen.
Het is verbazingwekkend hoeveel kastelen in Noord-Limburg in verval zijn geraakt. In enkele gevallen herinnert een ruïne nog aan het trotse verleden, maar er zijn ook kastelen die door de tijd helemaal zijn opgeslokt. Natuurlijk is oorlogsgeweld vaak de boosdoener geweest. Het rivierdal van de Maas was een ideale marsroute voor invallende legers, die op hun doortocht als een zwerm sprinkhanen alles vernietigden. Maar ook door verwaarlozing is menig kasteel ten onder gegaan. Of als de adellijke bezitter 'een baksteen in de buik had.' Dit laatste schreef Henrik van Erp in de 19de eeuw in zijn dagboek over zijn oma Helena van Voorst tot Voorst. Hij bedoelde daarmee dat deze barones, echtgenote van Hendrik Willem van Erp, het grootste plezier beleefde in afbreken en weer opbouwen. In 1849, ze was al reeds vele jaren weduwe, kon ze voor het kasteel De Putting in het buurtschap Hout in Kessel geen pachter meer vinden.
Haar bouwmanie schoot door naar vandalisme, toen ze besloot om de Putting af te breken en met de stenen van het oude kasteel een honderdtal meters westwaarts een boerderij onder dezelfde naam op te bouwen. Henrik noteerde in zijn dagboek dat zijn oma goedgeefs was en dat van deze eigenschap door de boeren natuurlijk misbruik werd gemaakt. Het is dus niet uitgesloten dat meerdere boerderijen of schuren in de buurt met het vrijgekomen materiaal zijn hersteld of uitgebreid. De sloop betekende in ieder geval het definitieve einde van een kasteel dat voor het eerst in het jaar 1406 als 'den hoff geheissen Puteijck' in de archieven opduikt. Het betreft een leenakte van het hertogdom Gelre en in het document komen we Otto van Holtmeulen tegen, maar niet als bewoner. Hij woonde op het Huys Holtmeulen in Tegelen en verpachtte zijn bezit in Kessel-Hout. Deze vorm van eigendom en verpachting zou ook de komende eeuwen grotendeels de gebruikelijke manier van beheer blijven. De Putting zal in die begintijd een eenvoudige boerenhoeve zijn geweest.
Mogelijk dat pas begin 17e eeuw, nadat erfgenamen zelf tijdelijk op het hof zijn gaan wonen, het huis wordt uitgebreid tot het kasteel zoals wij het kennen van de pentekening van Jan de Beijer uit 1738. In 1652 wordt de toegangspoort van het kasteel opgesmukt met het alliantiewapen van de echtelieden Ulrich von Hundt zum Busch en Agnes van Erp.
Het is één van de weinige voorwerpen die de bouwlust van de barones heeft overleefd en nu boven de voordeur van de boerderij prijkt.
Hun achterkleindochter Anna Elisabeth Louise von Hundt zum Busch huwde in de 18de eeuw met de flamboyante en beruchte baron Joachim von Glasenap uit Pommeren. Hij was officier in Pruisische dienst te Geldern en zo hoteldebotel verliefd op deze freule, dat hij haar schaakte tijdens een wandeltocht op de Tegelse heide. De baron was niet alleen roekeloos in de liefde, maar ook met geld, hij hield o.a. een eigen huzarenregiment op de been, waardoor het echtpaar zich gedwongen zag om diverse bezittingen te verkopen. Zo ook De Putting, in 1749. Deze verkoop betekende het einde van de eeuwenlange band van het kasteel met Tegelen. Een jaar later komt De Putting in bezit van de familie Bierens van het kasteel De Borcht in Baarlo. Zij vererven de beide kastelen De Borcht en De Putting in 1787 aan hun neef Hendrik Willem van Erp, de man van afbraakbarones Helena.
De eerder genoemde prent van Jan de Beijer, de familiewapensteen uit 1652 en enkele cartografische kaarten zijn zichtbare herinneringen aan De Putting. In 1977 deed het oude kasteel uit onverwachte hoek van zich spreken. In dat jaar stootte landbouwer Pierre Beurskens van hoeve De Putting tijdens het diepploegen namelijk op de fundamenten van het verdwenen kasteel. Op zijn ontdekking volgde een archeologische verkenning, waarbij de omtrek van het kasteel werd blootgelegd. Sinds 1987 is deze plek als beschermd archeologisch monument vastgelegd. Kasteel De Putting mag dan wel van de aardbodem zijn verdwenen, maar onder het oppervlak bestaat het nog voort.
