De Hoogstraat is de belangrijkste verbindingsweg tussen de dorpen Ell en Hunsel. Draai je komende van uit Ell direct voor de oude zuivelfabriek links af, dan bereik je via een mooie bomenlaan het huis van de familie Breukers. Je bent dan al een klein houten boerderijwinkeltje met streekproducten gepasseerd. Op een rechtopstaande zwart geverfde pallet staat met kleurige letters geschreven dat je goed moet weten dat boeren zorgen voor ons eten.
Zorgen voor ons eten doet de Maatschap Breukers volop.
In Nederland bewerkt Chris Breukers (40) met zijn personeel 300 hectare landbouwgrond en in het in Centraal Europa gelegen Slowakije zelfs 1200 hectare. De productie van aardappelen en uien zijn de voornaamste teelten. Hoe is het op de boerderij van de familie Breukers? Tijd voor een gesprek met een ambitieuze en gedreven agrarisch ondernemer.
Het is begin december, vinnig koud en vroeg donker. Op de boerderij heerst een relatieve rust. De aardappelen en de uien zijn geoogst en de gigantische opslagplaatsen op het erf van de familie Breukers liggen vol met tonnen aardappels, meters hoog. De ventilatoren draaien er op volle toeren. Het machinepark wordt schoongemaakt en klaargemaakt voor het volgende seizoen. De blauwe tractoren, de gele aardappelrooier en de beregeningsinstallaties staan in de winterberging. Ze hoeven voorlopig niet in actie te komen. Voor Chris Breukers is ook een wat minder hectische tijd aangebroken en hij neemt ruim de tijd voor een keukentafelgesprek.
“Slowakije vonden we eigenlijk wat te ver”
Chris Breukers heeft na zijn Havo-opleiding aan de Philips van Horne in Weert de HAS in Den Bosch bezocht. Hij studeerde af in de richting ‘tuinbouw en plantenteelt’. “Ik heb altijd boer willen worden,” zegt de bijna twee meter lange Breukers.
“Mijn vader Ley is op deze plek in 1976 als bloembollenteler gestart. Ik heb altijd thuis gewerkt. Dit jaar heb ik het bedrijf volledig overgenomen.
Met het telen van bloembollen zijn we al een aantal jaren geleden gestopt, waarna we de akkerbouwtak zijn gaan uitbreiden. In Nederland bewerken we nu zo’n 300 hectare in een straal van 15 kilometer rond ons bedrijf in Ell. We zijn gespecialiseerd in de teelt van aardappelen en uien. Daarnaast hebben we een redelijk areaal wortelen, spinazie, erwten en bonen. We passen graanteelt als wisselteelt toe.
Door een buitenlandse stage in Polen had ik al kennis gekregen van de landbouw in het buitenland. Mijn vader en ik zijn na mijn afstuderen dan ook naar Tsjechië geweest om te kijken of we er een akkerbouwbedrijf konden overnemen. Dat ging uiteindelijk allemaal niet door. We werden door een tussenpersoon geattendeerd op mogelijkheden in Slowakije. Dat vonden we eigenlijk toch wel wat ver.
Toch zijn we gaan kijken. Het land en de mensen stonden ons direct aan. We runnen er nu een akkerbouwbedrijf onder de naam Záhorie Farms.
Op twee verschillende locaties bewerken we samen zo’n 1200 hectare. De meeste grond is overigens gepacht. Ons bedrijf ligt ten noordoosten van de hoofdstad Bratislava.
In Limburg telen we onze producten op zandgrond maar in Slowakije produceren we aardappelen op héél vruchtbare lössgrond. Dat vraagt dan ook zwaarder materieel met meer vermogen. Het klimaat verschilt van het Nederlandse. In Slowakije heerst een landklimaat en de winters zijn er gemiddeld zo’n 5 graden kouder dan in Nederland. De zomers zijn 5 graden warmer. We zetten onze beregeningsinstallaties in Slowakije ook in om de planten te koelen, waardoor het gewas vitaal blijft. We streven er naar om rond 20 april al onze aardappelen gepoot te hebben, zodat in mei de bodem door het gewas bedekt is. In juni kan het al heel erg warm zijn. Ook in Slowakije verandert het klimaat. De winters lijken minder koud dan in het verleden.
In principe zijn wij een gangbaar bedrijf, maar we zijn wel een vooruitstrevende onderneming. We streven naar een gezond bodemleven en om die reden schenken wij veel aandacht aan de juiste keuze groenbemester en aan een passende grondbewerking om er voor te zorgen dat de aangevoerde organische stoffen in de teeltlaag blijven. Wellicht gaan we daarom de komende jaren steeds minder ploegen. We doen ook meer aan groenbemesting dan we eigenlijk verplicht zijn te doen. In Slowakije wordt al snel na de oogst driekwart van ons areaal weer ingezaaid met wintertarwe en koolzaad.”
“Een druk en hectisch leven”
“Ik heb best een druk leven, zeg maar gerust hectisch,” vertelt Chris Breukers die heen en weer pendelt tussen het Limburgse Ell en Malé Leváre in Slowakije. Een enkele keer legt hij de reis per auto af maar meestal neemt hij het vliegtuig in Düsseldorf of Keulen. In het groei- en oogstseizoen is hij van iedere veertien dagen wel een dag of vier à vijf in Slowakije. Breukers: “Als ik om half vier ’s morgens in Ell op sta, ben ik rond tien uur op het bedrijf in Slowakije. Eigenlijk valt dat best wel mee. Iemand die iedere dag voor zijn werk twee uur in de auto zit, heeft in een jaar meer reistijd dan ik. Het reizen was de afgelopen twee jaar wel een extra dure aangelegenheid. Ik denk dat ik meer dan duizend euro aan coronatesten heb moeten spenderen om de grenzen te mogen passeren.
Slowakije is een prima land voor akkerbouw. “Voor grootschalige landbouw zijn er duidelijk meer mogelijkheden dan in ons land”, zegt Breukers maar echt gemakkelijk is het volgens hem ook weer niet. Breukers: “In Nederland willen wij altijd héél veel en liefst ook nog eens héél snel. Dat vinden wij bijna vanzelfsprekend. In het buitenland gaat het er toch iets anders aan toe. Wij ‘Breukersen’ hebben van origine weinig geduld, maar ook ik zal mij daar moeten aanpassen,“ lacht Chris Breukers.
“Alles gaat er net iets relaxter dan hier. Het Slowaaks heb ik mij redelijk eigen gemaakt en in het handelsverkeer kan ik mij prima met Duits en Engels helpen. Toch zou ik niet permanent in Slowakije willen wonen.
Ik mag dan wel een echte ondernemer zijn en iemand die niet voor de weg van de minste weerstand kiest; ik ben ook een echt dorpsmens.
De fanfare en de voetbalclub in Ell zou ik niet willen missen. Mijn vrouw Petra en ik vinden het ook belangrijk dat onze twee kinderen hier opgroeien. Zeg nou zelf, er is toch meer dan alleen maar werken.”
Toekomst verzekerd
Ondertussen is zoon Koen (8) uit school gekomen en het wordt al gauw duidelijk dat de toekomst van het bedrijf verzekerd is. Koen houdt van trekkers en wil net als zijn vader en zijn opa later boer worden.
