“Dit is ook uw geschiedenis” schrijft de sinds 1980 in het Duitse Vechta wonende Johannes (Hans) van Kempen in juni van dit jaar aan Heemkundevereniging Heitse, “die geschiedenis wil ik graag met u delen. Hans van Kempen woonde van 1959 tot 1968 in het internaat dat hij in zijn mail ‘de oude Widdonck’ noemt. Hiermee doelt hij op het voormalige klooster Heibloem. Van 1964 tot 1968 volgde Van Kempen technisch onderwijs aan de Tienderweg in Heythuysen. “Daar had ik o.a. les van de heren Verbeek en Crompvoets,” laat hij weten.
Het afgelopen jaar ging hij bewust terug in de tijd en zocht naar oude Widdonck foto’s en dat deed hij met succes! Na enig speurwerk vond hij een door een Amerikaan op internet geplaatst fotoalbum met voornamelijk afbeeldingen van de NSKK-rijopleiding in Heibloem. De afkorting NSKK staat voor Nationalsozialistisches Kraftfahrkorps, een paramilitaire organisatie.
Chauffeursopleiding voornamelijk voor het oostfront
De broeders die in de eerste twee oorlogsjaren nog in het klooster woonden, waren door de Duitsers gesommeerd het klooster te verlaten omdat zij een Engelse piloot hadden geholpen. Het gebouw werd vervolgens door de bezetter gevorderd en nadat het een korte periode door de Hitlerjugend werd gebruikt, kwam de NSKK-rijschool in het gebouw. Duitse en Nederlandse vrijwilligers maar ook Russische krijgsgevangenen, kregen er een chauffeursopleiding, zodat ze bij militaire transporten, met name aan het oostfront, ingezet konden worden.
Het door Van Kempen ontdekte fotoalbum bestrijkt de periode van 3 maart 1943 tot september 1944 en draagt als titel: ‘Auf- und Ausbau der NSKK Motorschule Niederlande – Heibloem’. De maker van het album was er blijkbaar in september 1944 nog niet van overtuigd dat het vertrek van de Duitsers uit Heibloem definitief was; hij noteert dat de school ‘vorläufig beendet’ wordt op 13 september 1944. Hans van Kempen vermoedt dat het fotoboek gemaakt is door of in opdracht van Standartenführer der NSKK Wilhelm Brückner. Deze Brückner was commandant van de rijschool.
‘Dreck und Ärger’
De gemaakte foto’s sluiten volgens Hans van Kempen helemaal aan bij zijn eigen herinneringen die hij heeft door zijn jarenlange verblijf in het oude kloostergebouw. Bij iedere afbeelding heeft de Duitse samensteller van het album een summiere toelichting gegeven. Zo staat bij de eerste foto waarop veel rommel zichtbaar is: ‘Am Anfang gab es viel Dreck und Ärger’. Van Kempen becommentarieert in het document dat hij naar Heemkundevereniging Heitse gestuurd heeft, alle afbeeldingen met zijn eigen herinneringen. Ook voegt hij foto’s en plattegronden toe. Zo geeft hij bijvoorbeeld aan dat de gefotografeerde voormalige smederij, na de verhuizing van het technisch onderwijs in 1960 naar Heythuysen, door hem en zijn medebewoners als sportzaal werd gebruikt.
Het album telt maar liefst 69 zwart wit foto’s en toont veel afbeeldingen van diverse, in opdracht van de NSKK uitgevoerde verbouwingswerkzaamheden aan het grote complex. De Duitsers hielden duidelijk niet van half werk en pakten de aanpassing van het gebouw tot ‘Motorschule’ grondig aan; ze waren van plan hier lange tijd te verblijven, maar hun aanwezigheid heeft uiteindelijk nog geen twee jaar geduurd.
Het album bevat onder andere foto’s van de voormalige timmerwerkplaats, de bouw van een grote garage, de kleine en de grote appelplaats, de kantine, de wasserij, de brandstoffenopslag, de watertoren en de manschappenonderkomens in de voormalige brouwerij. Op een aantal afbeeldingen zijn duidelijk Duitse vrachtwagens zichtbaar, die bewust geparkeerd staan onder hoge bomen zodat ze voor de geallieerde vliegtuigen niet zichtbaar zijn. Bij deze foto’s staat dan ook de opmerking: ‘Fliegerdeckung. De fotograaf heeft niet enkel aandacht voor gebouwen want hij fotografeert ook het pluimvee, de varkens en enige hertjes die op het terrein lopen. Ook de groentetuin wordt op beeld vastgelegd. De foto van de oprijlaan vertoont een wapperende hakenkruisvlag….
Terrorbomber
Drie foto’s vertonen beelden van een of meerdere vliegtuigcrashes. Bij deze foto’s staat het woord ‘Terrorbomber’ geschreven. Het betreft hier dus beelden van neergestorte geallieerde vliegtuigen die in de ogen van de Duitsers in hun land dood en verderf zaaiden. Omdat het album maar een korte tijdspanne omvat en enkel de NSKK-school in Heibloem betreft, zou je kunnen aannemen dat de crashes ook in deze omgeving in die periode hebben plaatsgevonden. Hans van Kempen veronderstelt dan ook dat het de Lancastercrash bij Klooster de Kreppel in Heythuysen betreft. Ria Schmieder uit Heythuysen, die zich al meer dan twintig jaar intensief met de Lancastercrash bezighoudt, reageert heel enthousiast op dit nieuws en gaat direct naar de crashplaats om de foto’s met die plek te vergelijken. “Het zou wel eens die plek kunnen zijn, zegt ze “en dat is uniek want tot nu toe zijn er geen foto’s van deze crashsite opgedoken.” Ter plekke slaat de twijfel echter toe. Nader onderzoek is nodig.
Omwonenden die de situatie ten tijde van de Lancastercrash goed kennen, bevestigen het bange vermoeden dat de foto zeker niet de plaats toont waar de Lancaster in Heythuysen gevallen is. Het blijft daarmee onduidelijk waar de crashfoto’s dan wel gemaakt zijn. In ieder geval zijn ze ook niet gemaakt bij Lilbosch in Echt. Jan Verkennis, Heibloemkenner bij uitstek, weet zeker dat het ook niet de crash bij Heibloem betreft. Hij heeft destijds zelf de crashplaats bezocht en die lag in een bosachtig gebied. De foto’s in het album tonen vliegtuigresten in een open landbouwgebied met weliswaar een kloosterachtig gebouw op de achtergrond. Volgens Hans van Kempen is het fotoalbum in 2017 op internet geplaatst om met name over de crashfoto’s meer informatie te krijgen.
