Het zal je maar gebeuren dat je allereerste podcast in de eerste week al meer dan 110 duizend maal beluisterd is. Het ‘overkwam’ AD-journalist en podcastmaker Jelle Krekels (1990) uit Heythuysen. “Ongelooflijk, dat hadden we nooit durven dromen”, vertelt Krekels in een gesprek met Hallo Magazine. “Blijkbaar is het een onderwerp dat niet alleen mij, maar ook vele anderen aanspreekt." Voor de makers is het dan ook niet zomaar een geschiedenisverhaal over Heythuysen: “Het zou zomaar weer kunnen gebeuren.”
In de vijfdelige podcastserie Hitlers Meisjesschool vertelt Krekels op een boeiende en indringende wijze de geschiedenis van de Reichsschule in Heythuysen. Dit was een in 1942 onder invloed van de SS opgericht opleidingsinstituut en internaat ‘für Mädchen’ dat tot doel had Nederlandse meisjes op te leiden als ideale levenspartner voor SS'ers. De leerlingen die na een strenge selectieprocedure toegelaten werden, kregen een streng militaristische opvoeding en werden doordrenkt met de nazi-ideologie. Het aanleren van strijdliederen en liederen waarin de heldendood en het moederschap werden verheerlijkt maakten deel uit van het curriculum. Afgelopen week viel het vijfde en laatste deel te beluisteren.
‘Baarmoeders’
De geboren Heythuysenaar is een kleinzoon van Joep Cillekens, die jarenlang kolenboer was aan de Dorpsstraat en eigenaar van het tankstation aan de Kloosterstraat. “Ik heb altijd grote bewondering gehad voor de grenzeloze interesse en nieuwsgierigheid van mijn opa. Daarom komt hij ook een paar keer terug in de podcast. Ik had hem graag nog vele vragen willen stellen, maar dat ging door zijn leeftijd helaas niet meer.” Tijdens het opnemen van de allerlaatste zin voor de podcast kreeg Krekels telefoon: Opa Joep was bediend. “Het was voor mij net alsof opa met afscheid nemen had gewacht totdat het verhaal voltooid was. Zo apart. De volgende dag is hij overleden.”
Krekels, sterk geboeid door onderzoeksjournalistiek, werkte aanvankelijk als documentairemaker voor het AD maar verlegde afgelopen zomer zijn werkterrein naar het maken van podcasts. Voor het thema van zijn eerste podcast bleef Jelle Krekels letterlijk dicht bij huis. Hij groeide op pal naast het klooster van de Franciscanessen in Heythuysen, waar tijdens de Tweede Wereldoorlog tussen 1942 en 1944 een eliteschool voor toekomstige moeders van Übermenschen gevestigd was. ‘Baarmoeders voor het Derde Rijk’ noemt Krekels de meisjes van de Kreppel in zijn podcast.
In deze podcast is ook voor het duo Dani Ramaekers en oud-rechercheur Jos Hermans uit Heythuysen een prominente rol weggelegd. Deze twee leden van Heemkundevereniging Heitse hebben zich al jaren in de geschiedenis van de Nationalpolitische Erziehungsanstalt in hun dorp verdiept. Samen met Krekels hebben ze het afgelopen jaar veel research gedaan. Ze snuffelden in allerlei archieven, spraken met schrijvers als Paul van der Steen en Roel van Duijn die al eerder over de Heythuysense school publiceerden. Ook zochten ze via de Stichting Werkgroep Herkenning contact met nabestaanden van meisjes uit NSB-gezinnen die aan de opleiding in Heythuysen deelgenomen hadden. Met succes. In de podcast komen diverse nabestaanden aan het woord. “Dani en Jos, dat is een wonderlijk duo”, lacht Jelle Krekels. “Alleen al door het leeftijdsverschil, maar allebei zijn ze heel gedreven.”
“Ik heb mijn genen doorgegeven”
Niet alleen de oud-leerlingen van de Reichsschule hebben veelal een trauma opgelopen van het verblijf op de school, ook hun kinderen hebben geleden en lijden nog door het verleden van hun ouders en grootouders. Hoe sterk die indoctrinatie op de school was, wordt duidelijk wanneer een van de nabestaanden in de podcast vertelt dat zijn moeder op haar sterfbed tevreden vaststelt dat ze gerust kan sterven nu ze haar genen succesvol doorgegeven heeft…
Een podcast is een audio-documentaire die je op elk gewenst moment kunt beluisteren op platformen als Spotify of ad.nl/podcast. Podcasts zijn met name populair bij mensen tussen de 25 en 35 jaar, een groep die volgens Jelle – zelf ook een fanatiek podcast luisteraar- door de schrijvende pers moeilijk bereikt wordt. Jelle Krekels: “Per aflevering had ik gemiddeld dertien pagina’s tekst. Zou die tekst gepubliceerd zijn, dan zou die maar door betrekkelijk weinig mensen gelezen worden. Met een podcast bereik je heel veel meer mensen. Wat dat betreft is het een geweldig medium. Zo’n podcast komt echt bij je binnen. Je voelt als het ware de emoties van de mensen die aan het woord zijn. Daar kan een artikel of een boek niet tegenop.
Een zoon voor de Führer
‘Hitlers Meisjeschool’ is voor velen een onbekend stukje geschiedenis, dat was het ook voor mij. Door deze podcast vertel ik aan veel mensen de geschiedenis van deze omstreden school in mijn dorp. Maar mijn verhaal kent ook een tweede laag. Freule Julia op Ten Noort, de leidster van de school en Ehrebraut van de hoge Nazi Himmler die diverse malen op de Kreppel verbleef, was een echte idealiste. Ze koos wel voor de verkeerde ideologie. Julia dacht zich in te zetten voor een betere wereld maar radicaliseerde uiteindelijk compleet. Ze gaf haar leerlingen het voorbeeld door in een Lebensborn-Heim de Führer een zoon te geven waarvan Himmler vermoedelijk de vader was.
“Hoe kon dat allemaal gebeuren en waarom zou zoiets niet opnieuw kunnen gebeuren?", vraagt Jelle Krekels zich in zijn podcast af. “Het verhaal van Heythuysen is niet alleen een geschiedenis, het is een spiegel. Een waarschuwing hoe makkelijk idealen kunnen kantelen, hoe snel overtuiging blind kan worden.”
De podcast werd gemaakt voor het Algemeen Dagblad. De eindredactie werd gedaan door Annet Röst en Daan Hofstee. Sound Design werd gemaakt door Thomas Hoonhout. Te beluisteren op: ad.nl/podcast, Spotify of Apple Podcast
