Je moet het leven in zijn totaliteit begrijpen, niet slechts een klein gedeelte daarvan. Daarom moet je lezen, daarom moet je naar de lucht kijken, daarom moet je zingen en dansen, en gedichten schrijven en lijden en begrijpen, want dat alles is het leven. (Jiddu Krishnamurti, Indiaas filosoof)
Het leven leren leven, is een gewaagde uitspraak. Zeker als mensen in rouw zijn, verlies hebben geleden, ziek of opgebrand zijn. Vanuit chaos langzaam weer proberen om grip op hun leven te krijgen. Zonder pijn geen groei, zonder chaos, geen orde! En zonder noodzaak, geen verandering.
Na een ingrijpende gebeurtenis wordt het leven nooit meer als voorheen! Als ‘het noodlot’ de bodem onder je bestaan heeft weggevaagd, gaan we vaak aan de slag met levensvragen. Paradoxaal genoeg gedijt je ziel op chaos, omdat je dan pas vragen gaat stellen over jouw levensdoel en over wat werkelijk belangrijk is.
Het is de ‘kunst’ om tegenslagen te kunnen begroeten als een ongenode gast (Rumi).
Op een kruispunt in je leven word je uitgenodigd om van je innerlijke chaos een ‘stil punt’ te maken. Daarmee staat de weg open naar je persoonlijke transformatie en bewustwording. Een uitnodiging om in je eigen kracht te gaan staan. Een ziekte of verlies dwingt je om de vraag te beantwoorden hoe jij je leven wilt leven. Extra zwaar wordt rouw als je elkaar in dit proces kwijt raakt en die kans is groot. Rouwverwerking is persoonlijk en in dit woord zit het werkwoord ‘werken’! En dat is het ook écht. Zodra ik dit benoem, zie ik meteen ontspanning en rust bij mensen ontstaan. Want dan gaat het niet meer alleen over hun verdriet of pijn. Iedereen zal ooit op een bepaald moment in het leven aan de slag moeten, hierin heb je altijd een keuze. Als je dan wordt geconfronteerd met de fragiliteit in relatie, loop je vaak vast in oude patronen of ‘het systeem’. De uitdaging is om jouw pijn vanuit een ander perspectief te kunnen zien. Noem het levenskunst!
Het leven leren leven is ons nooit geleerd. Het gaat dan vooral over de wil om je bewust te worden van wat het leven je kan leren. Vanaf je geboorte tot aan je ‘overlijden’, word je uitgenodigd om te groeien. Jij kunt jouw eigen zoektocht steeds zelf vorm en inhoud geven, want jij bent Stuurman van jouw leven. Een enorme uitdaging op de grenzen van je bestaan en dit levert natuurlijk ook levensangst op. Angst hoort bij het nog niet ten volle mens-zijn. Levenskunst is een langdurig, soms complex, maar vooral een individueel leerproces waarin verantwoordelijkheid, bewust kiezen, eigen waarden, zelfexpressie, lef en volharding en vertrouwen deel van uit maken. Opdracht is om in plaats vanuit angst, in vertrouwen te durven leven. Twee kanten van eenzelfde medaille wetende dat het leven niet maakbaar is.
Het grootste geschenk dat God ons geeft is de vrije wil. Daardoor ligt de verantwoordelijkheid voor het maken van de meest ingrijpende beslissing op onze schouders. (Elisabeth Kubler-Ross)
Inmiddels heb ik veel Levenskunstenaars mogen ont-moeten. Ze vertellen hun verhalen over verlangen, verdriet of hoop. Voelen zich kwetsbaar en door het leven geslagen. Wonderlijk om te mogen zien en ervaren hoe een mens (al dan niet met ondersteuning) uiteindelijk weer op eigen kracht het leven oppakt. Want, rouw is geen ziekte en hoort bij het leven. Rouw kan soms levenslang zijn. ‘t Klinkt cliché, maar het leven leren leven, is leren omgaan met leed, pijn, verlies en machteloosheid.
Maar hoe doe je dat dan ‘leren leven’? Dat is altijd de eerste vraag.
Loslaten, compassie, vertrouwen en overgave zijn sleutels op levensvragen. In nederigheid steeds (willen) zoeken naar de juiste balans, opnieuw balans vinden in jezelf! Zoekend naar een nieuw levensdoel en perspectief. Als je rouw en verlies in je leven kunt verweven, ontstaat er een nieuwe identiteit! Weer puur mens durven zijn, zoals we oorspronkelijk bedoeld zijn, in diep vertrouwen weten dat ‘het’ goed komt en het leven goed is, ook voor jou. Vertrouwen op je eigen veerkracht en jouw kompas. Weer in verbinding zijn met je oerkracht, zodat je jouw leven weer durft te leven.
Zo (her) ontdek je de kunst van het leven, want we zijn allemaal leerlingen aan de Universiteit van het Leven.
Het is een eer soms een stukje mee te mogen lopen, samen onderweg zijn. Want niemand hoeft en kan deze uitdaging alleen aangaan. Althans dat zou ik niet willen adviseren. Jezelf kwetsbaar durven tonen, getuigt van kracht. Ik ben dankbaar dat ik mensen als reisleider mag ondersteunen.
Liefdevolle groet van een levenskunstenaar. Namasté
