Columns

Column Modertaal: SJTEINFIOEËLE door Frits Criens

Midden Limburg

As kindj zoot ich somers dök op de randj van de sjtoep bie de väördäör. De zón sjeen, bieje en hómmels vlaoge naeve mich door, nao de blome in het perk rechts van mich. Het waas sjtil, dao heel ich van. Op zón momente waas ich het leefst allein mèt michzelf. Ich waas ein druimerig kindj. Loesterdje en observeerdje väöral, noom alles in mich op. Waat ich daobie dach, weit ich neet, mer het waas mien maneer van liëre, dink ich achteraaf. Rechts van mich, taege de moer, sjtóng ein gruupke sjteinfioeële. Ich höb noeët geweite wie ze in het Nederlandjs heite. Det hooftj ouch neet, het waord sjteinfioeël is verbónje aan miene kinjertied. Aan mien aojersjhoes. Aan ein zorgeloos laeve woeë-in gelök nog gans gewuen waas. Sjteinfioeël is väör mich väöl miër as ein sjoeën waord in mien iërste modertaal, het dialect. Het waord is ein persuenlik symbool väör geborgeheid en veiligheid.

 

Het wore get sjtekkige plantje die gaer oetein vele. Ze bleudje prachtig. De klein blome haje kläöre tösse gael en broen in. De oranje bleumkes äövertroffe alles. Het is nog altied ein van mien favoriete kläöre. Óngemerktj kómme d'r gate in mien geheuge: Ich kan mich de geur van de blome neet miër herinnere. Ellie en ich höbbe eine 'aojerwetse' blomehaof, oeët nog mèt sjteinfioeële. Die sjtönge in eine cirkel óm eine trómpetboum. Toch waas det angers as in miene kinjertied. De röst van toen waas eweg: het geveul van niks te hove en niks te mótte. Zitte druime op eine sjtoeprandj naeve ein blomeperk, besjtóng neet mier.  

 

Ellie en ich kieke altied nao häöfkes mèt 'aojerwetse' blome. Sjteinfioeële zeen dao de groeëte aafwezige. Op ein gegaeve moment wore oos sjteinfioeële weg. Ze kwome gewuen neet miër op in het väörjäör. Of ze bevraore wore, of versjlete? Alles verangertj. Ouch het saort blome in de häöfkes. Net as de wäörd in de haof van oos dialecte. 'Haof' beväörbeeldj is väör väöl miense 'tuin'. Mer ouch in eine tuin zoje sjteinfioeële neet missjtaon. Ouch neet ónger häöre Nederlandjse naam. Mer dae kan ich nog altied neet neume.

Frits Criens

Frits: stadsdichter van Leudal, publiceert proza, poëzie, light verse en toneel in ABN en dialect. Zijn column Modertaal was bijna een kwart eeuw lang een van de hoogtepunten in Dagblad de Limburger. Ernst en humor zijn twee gelijkwaardige elementen in zijn werk, dat helder is en direct. Criens is een innemend performer en verteller die lezers en luisteraars boeit en meeneemt in zijn gedichten en verhalen.