Als wethouder watermanagement kan ik deze keer mijn column natuurlijk alleen maar schrijven over de grillen van Mooder Maas. Wat heeft deze rivier ons weer onaangenaam verrast. Velen kennen nog de overstromingen in 1993 en 1995. Dus we wisten wel dat de Maas grote problemen kan veroorzaken maar toch na 26 jaar was het een beetje weggezakt.
We zijn denk ik nu wel goed wakker geschud. In zowel de gemeente Leudal als in de gemeente Maasgouw hebben vele inwoners met de voorspelling dat we nog meer water dan in 1995 kregen, de billen bij elkaar geknepen. De beelden uit België met niet alleen zeer ernstige schade aan woningen, maar zelfs doden, deden het ergste vrezen. Gelukkig hebben we in Nederland geen doden of ernstig gewonden te betreuren. En het lijkt er ook op dat de gevolgen in Limburg wat minder zijn dan in 1993 en 1995. We zijn door het oog van de naald gekropen hoor ik om me heen.
Maar dat geldt zeker niet voor iedereen. Een aantal mensen hebben veel water in hun woning gehad. In de gemeente Leudal waren dat 22 woningen. Soms steeg het water tot een meter hoog. Iedereen kan zich dan wel voorstellen wat dat met een woning doet. Zo was ik bij inwoners die pas enkele maanden klaar waren met een ingrijpende verbouwing van hun woning. Daar stond het water binnen enkele uren een halve meter hoog in de woning. Uiteraard waren die inwoners ontdaan door wat er gebeurde. Omdat hun woning tijdelijk niet-bewoonbaar was moesten ze op zoek naar tijdelijke huisvesting. Via social media hebben ze een oproep geplaatst gevraagd. Binnen enkele uren hadden ze een groot aantal reacties. Daardoor hadden ze een dag later al tijdelijke huisvesting in een buurdorp. Dit is dan toch de kracht van social media.
De hulpvaardigheid van onze inwoners was ook op andere terreinen enorm. Veel inwoners hebben zich ingezet, onder meer als dijkwacht, zandzakken vullen, zandzakken op de dijk leggen etc. Ook bedrijven uit Horn hebben dag en nacht gewerkt om nooddijken aan te leggen. Er wordt wel eens gezegd dat onze samenleving steeds individualistischer wordt. Ik heb juist iets anders gezien. Ik zag juist in een periode dat het er op aan komt dat er een enorme samenhorigheid is in de maasdorpen. Je voelde dat inwoners door er samen de schouders onder te zetten zich tot het uiterste inspanden om de overlast van het hoge water tot een minimum te beperken. En het had op de meeste plekken ook nog het gewenste resultaat. Dat maakt het extra bijzonder.
Er zijn de afgelopen jaren op sommige plekken al maatregelen genomen om de gevolgen van hoogwater in de Maas te beperken. Die hebben gewerkt. Zo is Neer grotendeels gespaard gebleven door de nieuwe kademuur. Die was daarmee ook meteen in het weekend een van de grootste toeristische attracties in de gemeente Leudal. Als we voor iedere bezoeker aan de kade in Neer een euro hadden gekregen dan hadden we daar met elkaar een leuk feestje van kunnen houden.
Dat geld hadden we dan trouwens dan misschien beter aan onze agrariërs kunnen geven. Omdat het water deze keer in de zomer kwam is de schade bij agrariërs enorm. De velden staan nog vol met gewassen en die zijn door het water vernietigd. Ook hebben de agrariërs werk gehad om het vee in veiligheid te brengen. Ik hoorde dat dit ook overal is gelukt.
Want voor veel dieren is het hoogwater catastrofaal. Misschien heeft ook u het filmpje gezien van de gallowaykoeien die in de Stadswei in Roermond stonden. Er is geprobeerd die koeien weg te halen, maar dat is niet gelukt. Toen de Stadswei overstroomde gingen de koeien zelf zwemmend ergens een droge plek te vinden. Beroemd is inmiddels de koe die 100 kilometer gezwommen heeft van Echt naar Escharen. Misschien moeten we die koe namens Nederland de volgende keer afvaardigen naar het open water zwemmen op de Olympische spelen. Zelf heb ik gezien dat een ree in Horn in het retentiebekken rondzwom. Hulpverleners hebben uiteindelijk met veel moeite het dier kunnen vangen en nadat het bijgekomen was, weer uitgezet. Helaas zullen echter veel dieren het niet overleefd hebben.
Het is nu tijd om samen de rotzooi op te ruimen die Mooder Maas heeft achtergelaten nu ze zich weer terugtrekt. Daarbij is ook alle hulp welkom. En laten we ook zeker kijken naar waar de zwakke plekken zaten in de hoogwaterbescherming. Als het mogelijk is zullen we daar maatregelen moeten nemen. Want de belangrijkste les die we denk ik geleerd hebben is dat het een tijd kan duren maar Mooder Maas ook in de toekomst zeker nog overlast gaat geven.
