ColumnsFrits Criens

Column Modertaal: PIN door Frits Criens

Midden Limburg

'Zits se mich de waspaol boete,' vroog Ellie, 'en ouch de pinkes?' Het bedoeldje mèt 'pinkes' waskniepers. Ich dach drek aan ein vastelaovesleedje oet Vènlo mèt het ònsjterfelik refrein: Ich zeen dich nog 't leefste met de pinkes in de haor/ Iërlik, waor, Iërlik waor met de pinkes in de haor/ Dich bès de allerleefste met de pinkes in de haor/ Iërlik waor met de pinkes in de haor. Maedjes en vrouwe haje vreuger de pinkes in de haor woeë ze in Vènlo äöver zinge. Mien moder kaldje ouch äöver 'haorsjpengele' of 'sjpengele.' In det geval is 'pinke' ein gebaoge sjtök metaal väör haor tösse vast te haoje.

 

Eine nagel is ouch ein saort 'pin', ein sjtök metaal väör get aan, of mèt vast te make. Eine 'pindraod' is draod woeë korte, sjerpe pinkes van draod omhaer gedrejdj zitte. 'Pin' haet ouch figuurlike beteikenisse. 'Eine pin van eine vent' is eine ónplezerige miens. 'Pintenäökers' ligke op eder sjlek zaot en vinje het neet gauw good waat angere doon. Het verkleinwaord 'pinke' sjleit op jungskes die te klein zeen. Mer ouch op klein piemelkes. 'Höbs se jäök aan het pinke?' vroog mien moder vreuger as ich mich in het kruuts kratsdje. Ich höb het van huere zègke: vreuger zoot beziejes achter aan de fiets links en rechts eine pin woeë se op kós sjtaon as se dich vastheels aan de fietser. Zoeë kós se mètrieje 'op het pinke'.

 

'Emes de pin op de naas zitte,' is emes gein käös laote en hem dwinge get te doon waat hae neet wiltj. 'Ich bèn kómpleet aan de pin,' zaet emes dae kapotmeug is. 'Ich höb de ganse daag pin geleje,' is ein oetdrökking väör te zègke det se het erg kaod höbs gehadj. Het miërvoud van 'pin' is ouch 'pin' mer dan kort oetgesjpraoke, mèt sjtoeëttoeën. Het waertj väöral gebroektj as negatief waord väör 'vingers'. 'Haod dien pin thoes.' Of: 'Dae zitj äöveral aan mèt zien pin.' En as se het werk meug bès, of d'r klaor mèt bès dan zaes se: 'Ich hou de pin d'r in.' Det doon ich noe.

 

2024, waek 34

Frits Criens

Frits: stadsdichter van Leudal, publiceert proza, poëzie, light verse en toneel in ABN en dialect. Zijn column Modertaal was bijna een kwart eeuw lang een van de hoogtepunten in Dagblad de Limburger. Ernst en humor zijn twee gelijkwaardige elementen in zijn werk, dat helder is en direct. Criens is een innemend performer en verteller die lezers en luisteraars boeit en meeneemt in zijn gedichten en verhalen.