Al 35 jaar theater, theater, theater
Zonder vrijwilligers geen Limburg Festival
Feest! Van 23 tot en met 27 augustus vindt de 35e editie van het Limburg Festival plaats. Toch wordt dit heugelijke feit zonder noemenswaardige toeters en bellen gevierd. Er staat gewoon een prachtprogramma, zoals het publiek al jaren van het festival gewend is: theater- en dansstrooptochten, theater op bijzondere locaties en internationaal straattheater.
Meer dan honderd voorstellingen op ruim veertig locaties in de gemeenten Leudal, Maasgouw, Roermond, Roerdalen/Wassenberg, Echt/Susteren en Weert. Ook dit jaar verwacht de organisatie zo’n veertig duizend bezoekers. Dat alles met een budget van een slordige twee ton, iets minder dan een halve fte aan personeel en zeker honderd meer dan enthousiaste vrijwilligers. Wie is toch die organisatie achter het Limburg Festival?
Marjo Peeters – vormgeving, pr en sponsoring en wvttk
‘Of ik even snel een poster kon ontwerpen, omdat de vaste ontwerper verhinderd was. Het telefoontje kwam op vrijdagmiddag en op maandag moest het ontwerp bij de drukker zijn. O ja, iets met ogen erin’, Marjo schatert van de lach. Het is goed gelukt, want sindsdien doet ze de vormgeving voor het Limburg Festival. Het werk is haar niet vreemd aangezien haar beroep grafisch ontwerper is. In de loop van de jaren is er meer bij gekomen. Ze is nu ook voor de pr en een gedeelte sponsoring verantwoordelijk.
Het eerste wat de mensen in Midden-Limburg meekrijgen van een nieuwe editie van het festival zijn de posters die Marjo ontwerpt. Eerst was dat een sfeerbeeld, sinds een paar jaar zijn het combinaties van sfeer met beelden van artiesten. ‘Zo’n beeld groeit in mijn hoofd, ik zeg er wat over, er wordt wat teruggeroepen en zo ontstaat dat poster in stapjes’, vertelt ze.
Het festival kent Marjo van kinds-af-aan. Eerst omdat het straattheater ook in haar dorp kwam. Later nam ze haar eigen kinderen mee naar Natuurlijk…Theater. De grootschaligheid van het festival had ze als bezoeker echt niet door. ‘Dat kwam pas toen ik de opmaak ging doen. Pas toen kreeg ik echt een goed beeld van de hoeveelheid aan voorstellingen en het aantal plekken dat het festival aandoet.’
Het lastigste van dit werk? ‘De balans vinden. Eigenlijk is vrijdag Limburg Festival-dag, maar vanaf drie maanden voor het festival lijkt elke dag wel vrijdag te zijn.’
Thei Tummers - penningmeester
‘Ik ben altijd weer blij dat wanneer ik tijdens het festival ’s avonds het geld tel, het blijkt te kloppen. Het gaat nooit echt mis, maar toch blijven die festivaldagen spannende dagen.’ Thei is de man van de centen. Hij zal een van de weinige, zo niet de enige vrijwilliger zijn die in elf jaar tijd minder dan vijf voorstellingen heeft bezocht. ‘Tja, waar de een van theater houdt, houd ik ervan om te kijken links klopt met rechts.’ Een ideale penningmeester, want Thei raakt niet snel afgeleid. Is er een nieuwe festivalkrant, dan verdwijnt Thei niet in tekst en beeld. Thei vraagt wat ‘t kost. ‘Toen ik in 2006 begon, stond het festival er financieel niet zo goed voor. Iedereen deed maar wat. Eerst waren er tekorten, nu is er een beetje buffer.
En al die uren die het kost, ook aan vergaderingen? ‘Ach, ik zit hier met prettige mensen’. En Thei is weer verdiept in zijn excell-sheet. Directeur Jan Klompen gaat fluisterend verder: ‘Thei laat zich niet afleiden door een mooie voorstelling. Dat komt het festival ten goede!’
Eric Hasselmann – vergunningen, productionele ondersteuning en wvttk
Daar komt het: Vluchtwegen en noodverlichting; vluchtweg aanduidingen, indeling locatie podium en locatie tribune of stoelen, locatie en aantal brandblussers… Hallo, bent u er nog? Al dit soort zaken, en nog heel veel meer, moet in een vergunning vastgelegd zijn, op tekening worden verwerkt en vervolgens met een mooie stempel terug naar het Limburg Festival. Dan pas is Eric Hasselmann tevreden.
Een van de taken van Eric binnen het kernteam is namelijk het regelen van vergunningen. Dat is een klus. Hij klaagt niet. Eric wist waar hij aan begon, omdat hij in zijn werkende leven ook aan projecten werkt, maar dan met aannemers. Zijn eerste klus bij het festival was de lastigste tot nu toe. ‘Er was een vuurwerkshow gepland en daar zaten natuurlijk strikte voorwaarden aan vast. In een gebied van weet ik veel hoeveel kilometer moest elke kruising bemenst zijn. Dat was wel even een uitdaging.’
Maar waarom vrijwillig in je vrije tijd ook nog je ook nog eens met vergunningen bezighouden? ‘Ach, ik raak er niet van in paniek. Ik weet dat het traag gaat. Daarnaast doe ik ook andere dingen bij het festival – helpen locaties zoeken, de coördinatie van ‘nestvlieders’. Verder is dit team me erg veel waard. In mijn dagelijks leven zit ik niet in zo’n setting.’
Koen Bertrams – Roermond en wvttk
Dit wordt een spannende editie van het Limburg Festival voor Koen Bertrams. Sinds kort zit hij bij het kernteam en vorige maand heeft hij ‘Roermond’ op zich genomen. Het is een taak, die zo breed als de stad is: locaties zoeken, sponsorwerving. Alles wat met het Limburg Festival te maken heeft en zich in Roermond afspeelt, komt op het bordje van Koen terecht.
Een voorproefje van wat hem in Roermond te wachten staat, heeft hij nu al wel gehad. Hij is druk geweest met het organiseren van locaties en is verrast hoeveel daarbij komt kijken. ‘Zo waren we bij kunstenaar in de tuin, een mooie locatie, maar deze blijkt te klein voor publiek van honderd man.
Bij een andere geweldige locatie in een oud bekend winkelpand in de stad strandde het helaas op wisseling van huurders. Voor een voorstelling kunnen we terecht in een kerk, maar dan mogen we pas na de dienst beginnen. Aanpassing van ons programma dus. Met een Japanse danseres komen we al lopend door de stad tot de ontdekking dat onze voorgestelde locaties niet geschikt zijn, maar haar geplande performance evenmin. Zo ontstaat het idee voor een geheel ander dans en een ontluikende locatie.’
In zijn dagelijkse leven als leraar natuurkunde krijgt Koen ook het nodige aan theater om de oren. Waarom dan zoveel uur per maand nog in het festival steken? ‘Ik ging indertijd met mijn kinderen al naar Natuurlijk…Theater. Verder vind ik vergaderen niet zo leuk, maar ik zit bij het kernteam in zo’n andere omgeving, met mensen met zulke verschillende achtergronden. Dat maakt het mooi.’
Gertie Poels – Ommetje Opera en wvttk
‘Haar kindje’ heeft een trouwe schare fans. Bezoekers die Gertie Poels elk jaar weer terugziet. Nu al weer meer dan zeven jaar geleden werd tijdens een brainstorm van het kernteam gespeeld met een idee om opera dichter bij de mensen te krijgen. Gertie, toen ook al werkzaam in de theaterwereld, pakte de handschoen op.
Het concept van Ommetje Opera is eenvoudig. Tijdens een groepswandeling, onder leiding van een theatrale gids, worden de bezoekers getrakteerd op mooie locaties, waar stukken uit opera gezongen worden. De eerste editie speelde zich af in Horn. ‘Het dorp waar ik woon en waar ik de mooie plekjes wilde laten zien. Ik zocht contact met de eigenaren van de locaties, mensen uit de operawereld, regiotalenten en een programma ontstond.’
Nu zeven edities verder is de basis eigenlijk nog gelijk, de locatie verandert. ‘De wandeling maakt het laagdrempelig en het is een mooie manier om de locaties aan elkaar te koppelen. We werken nu al jaren samen met de jonge talenten uit Opera Zuid. Ik zoek altijd naar zangers en amateurspelers uit de regio. Heerlijk om de vrijheid te hebben om dit zelf vorm te mogen geven en elk jaar weer van 0 op te bouwen. Samen met een vertrouwde groep mensen om me heen die me helpen dit moois neer te zetten.’
Marian Versleijen – secretariaat, huisvesting en wvttk
Als kind hielp Marian Versleijen al met het rondbrengen van de festivalkrant van de voorloper van het Limburg Festival, het Limburgs Straatfestival. Marian heeft meegemaakt hoe het festival is veranderd van een festival met voornamelijk straattheater naar een festival met voornamelijk betaald theater op locatie.
‘Ik mis wel een beetje het "pretentieloze" straattheater, waar ook voorstellingen te zien waren die "gewoon" grappig waren, waar je wat meer gedachteloos naar kon kijken. Ook fantastisch was het "ongeplande": soms stond je op een pleintje in een of ander klein dorpje in Zuid-Limburg, waar tien minuten voor het optreden nog niemand stond. Vlak voor het begin, stroomde dan dat pleintje toch vol. Of niet, optredens met maar 25 man publiek, ook best grappig.
Met die verandering is er ook wat veranderd aan de werkzaamheden van Marian. ‘Zo’n tiendaags straattheaterfestival was vele malen hectischer. Veel ad hoc-werk: verdwaalde artiesten, voorstellingen wegens regen een binnen locatie zochten, geen elektriciteit op locatie. Die actie...die mis ik wel, net als de ongedwongen sfeer die een festivalcentrum vol straattheaterartiesten uit alle hoeken van de wereld met zich mee brengt.
Was dan vroeger alles beter? ‘Absoluut niet. Nu zie ik voorstellingen op werkelijk prachtige locaties. Er wordt echt veel meer gekeken naar wat de locatie toevoegt aan de voorstelling. Nog geldt: sjiek om op plekken te komen, die je anders nooit zou kennen.’ En de artiesten? ‘Die blijven leuk. Verre van Hollywoodsterren. Ze nemen de sfeer van het festival over: zijn makkelijk en helemaal niet veeleisend. En soms...zitten die er ook tussen. Houdt het spannend.’
Lonneke Ghielen– coördinatie vrijwilligers en wvttk
Zo’n honderd vrijwilligers helpen elk jaar weer in de festivalweek. Van kassawerkzaamheden tot artiestenbegeleiding en van bouw- en afbreekwerkzaamheden tot parkeerwachten. Het is aan Lonneke om de boel te coördineren en ervoor te zorgen dat er voldoende mensen op de verschillende plekken aanwezig zijn.
‘Het mooie van onze vrijwilligers is dat ze ontzettend betrokken en behulpzaam zijn, geen taak is te veel voor hen! Zo kan het dus ook zijn dat je aankomt op een locatie en 'even' bijspringt om het parkeren te regelen. Hier ben ik heel trots op! We krijgen dit overigens ook te horen van artiesten. Die geven aan dat van directeur tot parkeerwachter...iedereen is bereid om je even te helpen.
De meeste vrijwilligers ondersteunen het festival al sinds jaar en dag. Ze horen er gewoon bij! ‘Het is een soort familie geworden waarin iedereen even welkom is. Elk jaar is er een bedankavond waarbij alle vrijwilligers vrije toegang hebben tot een voorstelling, natuurlijk met een drankje na. Daarbij krijgen al onze vrijwilligers een mooi t-shirt (collectorsitem!) en een badge.
In juni organiseert het Limburg Festival een vrijwilligersbijeenkomst. Nieuwe vrijwilligers worden persoonlijk te woord te staan en de oude rotten kunnen het vrijwilligersschema alvast in te vullen. In de loop van de weken wordt dat schema verder en verder ingevuld. ‘Ik heb door de jaren heen geleerd dat uiteindelijk alle plekjes wel gevuld worden, juist omdat iedereen zijn steentje bij wil dragen en graag bijspringt waar dit nodig is. Altijd die betrokkenheid.’
Jan Klompen – programmeur, directeur en wvttk
Sinds 2006 is Jan Klompen directeur van het Limburg Festival, al is directeur een groot woord. Als het nodig is, is hij parkeerwacht, sjouwer, ober en praatpaal.
Verwacht geen filosofische praatjes over het opvoeden van de mensch op cultureel gebied, daar kunnen ze zelf wel, volgens Jan. ‘Ik wil vooral gewoon iets moois neerzetten, iets waar mensen van genieten. Ik doe dat door ze in contact te brengen met goed kwaliteitstheater. Bij voorkeur op bijzonder locaties in de (vaak eigen) regio, waar het publiek zonder dat daar cultuur gebracht zou worden, zelf nooit gekomen zou zijn.
Het Limburg Festival brengt voornamelijk theater op locatie. ‘We willen graag die sfeer oproepen, waarvan wij denken dat die bij die voorstelling hoort. Hoe mooi is het dat bij een voorstelling in een boerenschuur, over een boerengezin, plots ganzen en poezen het decor binnenlopen. Waar je door de openstaande schuurpoort in de verte het scheepsverkeer over de Maas ziet varen.’
Zo staat er dit jaar een voorstelling geprogrammeerd over een brand in een klooster waarbij destijds 23 kinderen hun leven verloren. Dan zoekt Jan met zijn mensen ook echt naar een klooster om deze voorstelling in neer te zetten.
Het Limburg Festival is geen rijk festival, dus Jan moet bij het uitzoeken van voorstellingen ook echt naar de beurs kijken. ‘We werken met een begroting van rond de twee ton. Daar moeten we echt alles voor doen: Programma, pr, techniek, catering, huisvesting, etc. Gelukkig hebben we niet zo heel veel overhead, omdat we heel veel met vrijwilligers werken. Dank, dank, dank… En dat houdt ook in dat het voor ons beschikbare geld uiteindelijk ook daarnaar toe gaat waar het voor bedoeld is, het publiek.’
Limburg Festival, www.limburgfestival.nl of Facebook @Limburgfestival.
